e-Wczasy

Gnieżdżewo

08 June 2010r.

Gnieżdżewo. Duża zamożna wieś kaszubska, położona na pd.-wsch. krańcu Kępy Swarzewskiej, w odległości 1 km od Wiku, jak nazywają rybacy Zalew Pucki, czyli pn.-zach. część Zatoki Puckiej. Przez wieś przebiega droga z Pucka (3,5 km) do Władysławowa (5 km). Około 1 km na południe od wsi rozciąga się podmokła Pradolina Płutnicy o szerokości ponad 1,5 km. Przecina ją w poprzek droga a także linia kolejowa, biegnące na przestrzeni 1 km tuż obok Zatoki Puckiej, zarośniętej od niedawna przy brzegu trzciną i sitowiem, ostatnio zagospodarowanej w przydrożnym pasie. Jej dno jest w tym miejscu bagniste. Płutnica wije się wśród podmokłych łąk i torfowisk. Z drogi roztacza się piękny widok na Puck, wody Wiku i Mierzeję Helską. Pierwsza wzmianka o wsi w formie Gnesdow pochodzi z 1340 r. W 1599 r. występuje nazwa Gniazdowo, później odmiany tej formy, a od 1951 r. Gnieżdżewo, jako oficjalnie zatwierdzona nazwa. W 1348 r. zamieszczono w przywileju dla Pucka wzmiankę, że otrzymuje on 4 łany i 10 morgów na Gnieżdżewskich Bagnach. Z przekazu wystawionego w 1395 r. dla Gnieżdżewa dowiadujemy się, że należało do niego 40 łanów, z czego 4 otrzymał sołtys Hannes. Potwierdzili te prawa król Zygmunt August i Władysław IV. W roku 1659 burmistrz miasta Pucka Piotr Ahorn otrzymał od króla 4 puste łany w Gnieżdżewie za znaczne usługi oddane krajowi w eeasie wojny ze Szwedami. W 1522 r. wystąpili gnieżdżewianie ze skargą przeciw staroście puckiemu. W 1805 r. zażądali od Pucka zwrotu zagarniętych przez miasto 40 morgów na Gnieżdżewskich Błotach. Mimo posiadanych dokumentów własności z XVII i XVIII w. wieś przegrała proces przed sądem pruskim w Kwidzynie. W Gnieżdżewie istniał niegdyś szlachecki folwarczek o 10 lub 12 łanach oraz młyn, zapewne wiatrak, oznaczany na starszych mapach. W 1678 r. sołtysem wsi był Grzegorz Klebba a mieszkali w niej gburzy: Jerzy Haza, Jan Dytlow, Urban Szaubur, Piotr Molnat, Jerzy Dytlow, Jan Kontowy i Jerzy Rana - karczmarz. W 1772 r. właścicielem majątku szlacheckiego był niejaki Józef Janicz, a ostatnim po 1873 r. Dominik. W XIX w. wieś rozrosła się i w początkach XX w. liczyła 524 mieszkańców. Dziś jest w niej 97 gospodarstw i 918 mieszkańców. Gnieżdżewo należy do dobrze gospodarujących wsi na ziemi puckiej a mieszkańcy znani są z zainteresowań kulturalnych. Słynął szeroko wśród Kaszubów Leon Bizewski, wyrabiający z rogów bydlęcych piękne tabakiery i inne ozdobne przedmioty, a obecnie mieszka tu artystka ludowa Anna Basman, hafciarka i malarka na szkle. O gnieżdżewianach opowiada się w okolicy żartobliwe gadki. Spisał je pisarz Jan Patok ze Strzelna.

Kępa Swarzewska, Kaszuby, wycieczki, Gnieżdżewo, Płutnica